İzale-i Şuyu diğer adıyla ortaklığın giderilmesi davası paylı veya elbirliği mülkiyetine konu olan taşınır ya da taşınmaz mallarda söz konusu ortaklar arasında bulunan birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdiren ve ferdi mülkiyete geçişi sağlayan iki taraflı bir dava türüdür. Türk Medeni Kanunu madde 698/1 uyarınca, ‘’ paydaşların her biri malın paylaşılmasını isteyebilir ‘’ diyerek dava açma hakkının paydaşlara ait olduğunu belirtmektedir. Bu dava her bir paydaşın ayrı ayrı açabileceği gibi birden fazla paydaşın birleşerek diğer paydaşlara karşı da açabileceği bir davadır. Türk Medeni Kanunu ilgili hükümleri nezdinde incelemek gerekirse;
‘’698 – PAYLAŞMA İSTEMİ
Hukukî bir işlem gereğince veya paylı malın sürekli bir amaca özgülenmiş olması sebebiyle paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğü bulunmadıkça, paydaşlardan her biri malın paylaşılmasını isteyebilir.
Paylaşmayı isteme hakkı, hukukî bir işlemle en çok on yıllık süre ile sınırlandırılabilir. Taşınmazlarda paylı mülkiyetin devamına ilişkin sözleşmeler, resmî şekle bağlıdır ve tapu kütüğüne şerh verilebilir.
Uygun olmayan zamanda paylaşma isteminde bulunulamaz.
MADDE 699 – PAYLAŞMA BİÇİMİ
Paylaşma, malın aynen bölüşülmesi veya pazarlık ya da artırmayla satılarak bedelinin bölüşülmesi biçiminde gerçekleştirilir.
Paylaşma biçiminde uyuşma sağlanamazsa, paydaşlardan birinin istemi üzerine hâkim, malın aynen bölünerek paylaştırılmasına, bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi hâlinde eksik değerdeki parçaya para eklenerek denkleştirme sağlanmasına karar verir.
Bölme istemi durum ve koşullara uygun görülmezse ve özellikle paylı malın önemli bir değer kaybına uğramadan bölünmesine olanak yoksa, açık artırmayla satışa hükmolunur. Satışın paydaşlar arasında artırmayla yapılmasına karar verilmesi, bütün paydaşların rızasına bağlıdır.
MADDE 700 – İNTİFA HAKKI SAHİNİN DURUMU
Bir paydaşın kendi payı üzerinde intifa hakkı kurması hâlinde, diğer paydaşlardan biri intifa hakkının kurulduğunun kendisine tebliğinden başlayarak üç ay içinde paylaşma isteminde bulunursa; satış yoluyla paylaşmada intifa hakkı, buna ilişkin paya düşecek bedel üzerinde devam eder.’’ Şeklinde ifade edilmektedir.
Ortaklığın giderilmesi davası en fazla miras intikali sonrasında karşılaşılan bir dava türüdür. Miras üzerinde birden fazla ortağın olması, söz konusu tereke üzerinde belli başlı tasarrufların yapılmasına engel teşkil edeceğinden mirasın mirasçılara intikalinden sonra ortaklığın giderilmesi durumu istenmektedir. Ortaklığın giderilmesi davasında görevli olan mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesi olup söz konusu yetkili mahkeme ise ortaklığın giderilmesine konu olan taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Eğer ki birden çok taşınmaz söz konusu ve bu taşınmazlar farklı yerlerde ise o zaman herhangi bir taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi yetkili olacaktır.