Evlilik devam ettiği süre boyunca eşlerin birlikte ikamet ettikleri meskene aile konutu adı verilir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu madde 194 ‘’ Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Rızayı sağlayamayan veya haklı bir sebep olmadan kendisine rıza verilmeyen eş, hakimin müdahalesini isteyebilir.’’ Diyerek, eşlerden birinin söz konusu aile konutu üzerinde hukuken söz sahibi olabilmesini, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedebilmesini, rızası olmadan aile konutunun devredilmesini veya herhangi bir işlem yapılmasını engelleyici nitelikler arz etmektedir. Bu durum malik olmayan eşin evlilik birliği içerisinde müşterek konutun akıbeti üzerinde söz sahibi olmasını sağlamakla birlikte şerhin kaldırılmasının sıkı şartlara bağlanmış olması ileride oluşabilecek evlilik birliğini sarsacak tasarrufların da önüne geçmektedir. Söz konusu aile konutu şerhi, malik olmayan eşe verilmiş olan çok önemli bir haktır.
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 04.04.2019 tarihli, 2019/1311 Esas ve 2019/4071 sayılı kararında ‘’Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Bu hüküm ile aile konutu şerhi “Konulmuş olmasa da” eşlerin birlikte yaşadıkları aile konutu üzerindeki fiil ehliyetleri sınırlandırılmıştır. Getirilen sınırlandırma, “Emredici” niteliktedir. Dolayısıyla bu haktan önceden feragat edilemeyeceği gibi eşlerin anlaşmasıyla da ortadan kaldırılamaz ve açık rıza ancak “belirli olan” bir işlem için verilebilir.” Diyerek, aile konutunun önemine dikkat çekmektedir.
Aile konutu şerhinin konulabilmesi için şerh talebini içeren dilekçe, vukuatlı nüfus kayıt örneği, başvuran tarafın nüfus cüzdanı, evlilik cüzdanı ve söz konusu evin aile konutu olduğuna dair muhtarlıktan alınacak belgenin Tapu ve Kadastro Müdürlüğüne verilmesi gerekmektedir.
Aile konutu şerhinin kaldırılması durumu için öncelikle Aile Konutu Şerhi Terkin Davası’nın açılması gerekmektedir. Bu davada söz konusu olabilecek durumlar evlilik birliğinin boşanmayla sonuçlanması, evliliğin iptali, eşlerden birinin ölümü, malik olan eşin talebiyle söz konusu şerh düşülmüşse malik olmayan eşin talebiyle ve malik olmayan eşin talebiyle konulan şerhin yine malik olmayan eşin rızasıyla kaldırılabilir.